‌‌‌‌‌‌‌عروسک سازی مدرن:

عروسک سازی یعنی (آدمک، عروسک، مانکن، آدم ساختگی، شخص لال و گیج و گنگ عروسک، بازیچه، اسباب بازی دخترک، عروسک، زن زیبا، عروسک خیمه شب بازی، دست نشانده عروسک، چرخ کوچکی شبیه قرقره)

تاریخچه:

برخلاف تئاتر زندۀ فرنگی که با سفرهای ناصرالدین‌شاه و دیگر درباریان در اروپا دیده شد و ایرانیان را برای ورودش به ایران ترغیب نمود، نمایش عروسکی اروپا هرگز دیده نشد و یا توجه ایرانیان را به خود جلب نکرد. به همین دلیل تا سال‌های سال، نمایش عروسکی مدرن به ایران راه نیافت. ظاهراً نخستین نشانه‌های آشنایی ایرانیان با نمایش عروسکی مدرن به سال ۱۳۳۰ ش می‌رسد. در این سال، شخصی به‌نام قزلباش که از سفر اروپا بازمی‌گردد، کلاس‌های آموزش نمایش عروسکی را برای مربیان کودکستان برگزار می‌کند و برای نخستین‌بار آن‌ها را با روش‌های نوین عروسکی آشنا می‌کند. این کلاس‌ها نتوانستند روش‌های جدید را چندان گسترش دهند، ولی سبب آگاهی مربیان شدند و زمینه را برای بهره‌گیری مناسب از این شیوه‌ها فراهم کردند. پرویز کاردان یکی از مهم‌ترین دانش‌آموختگان این دوره بود. سپس نصرت کریمی که در سال ۱۳۳۱ برای تحصیل به اروپا رفته بود، پس از مدتی به دانشگاه پراگ وارد شد و در رشتۀ نمایش عروسکی آن دانشگاه به تحصیل پرداخت.

انواع عروسک ها:

• دست‌کشی: عروسک‌های دست‌کشی، ساده‌ترین نوع این گونۀ نمایشی است که در آن از عروسک‌های کوچک استفاده می‌شود. گاهی نیز عروسک، دست‌کشی واقعی است که روی آن را نقاشی کرده‌اند. از آن‌جا که این روش سابقه‌ای طولانی در نمایش عروسکی ایران داشت به سرعت آموخته و فراگیر شد و کارکردهای تازه‌ای پیدا کرد.

• نخی: عروسک‌های نخی پیش‌تر در خیمه‌شب‌بازی ایران وجود داشته، ولی شیوه‌های جدیدتر آن با آموزش‌های نوین به ایرانیان معرفی شد. در این شیوۀ تازه، عروسک‌ها از همتایشان در خیمه‌شب‌بازی کمی بزرگ‌ترند و مفاصل حرکتی آن‌ها و در نتیجه نخ‌های هدایتشان بیشتر است. عروسک‌های نخی از بالا هدایت می‌شوند و نخ‌های عروسک، آن‌قدر نازک است که معمولاً به چشم نمی‌آید. عروسک‌های نخی را ماریونت نیز می‌گویند.

• میله‌ای: عروسک‌های این شیوه به واسطۀ چند میله از پایین هدایت می‌شوند. این عروسک‌ها می‌توانند بسیار بزرگ‌تر از عروسک‌های دست‌کشی و نخی باشند، تا آن‌جا که گاهی دو یا سه عروسک‌گردان برای حرکت دادن یک عروسک نیاز است.

• باتومی: نوعی عروسک میله‌ای است که میله‌ها (باتوم‌ها) بر بدن عروسک عمودند و از پشت به آن وصل می‌شوند. عروسک‌گردان‌ها لباس سیاه می‌پوشند تا از پشت عروسک‌ها دیده نشوند. عروسک‌های باتومی نسبت به هم‌نوعان میله‌ای‌شان تحرک کمتری دارند و معمولاً از یک‌طرف (دوبعدی) دیده می‌شوند.

• ماپت: از مهم‌ترین شیوه‌هایی است که کلاس‌های باتک به هنرجویان ایرانی آموخت. در این شیوه، سر عروسک از دو نیم‌کره تشکیل شده که در پشت سر به هم وصل می‌شوند. سپس مفصلی به‌وجود می‌آید که می‌توان دو نیم‌کره (دهان) را باز و بسته کرد و بدین‌شکل، لب‌زدن و گفتار را تداعی نمود. این عروسک‌ها از دو جنس اسفنج (با صورت انعطاف‌پذیر) و پلاستوفوم (بدون انعطاف) ساخته می‌شوند. دست‌های این نوع عروسک نیز از پایین هدایت می‌شود و عروسک‌گردان پشت پاراوان یا پرده قرار می‌گیرد.

• ماروت: از ترکیب سر عروسک و دست انسان به‌وجود می‌آید. در این شیوه، دست‌های انسان از پشت لباس طوری در آستین‌ها قرار می‌گیرد که تداعی‌کنندۀ دست عروسک باشد و حرکاتی هماهنگ با سر انجام می‌دهد.

• تن‌پوش: عروسک‌های این شیوه به حدی بزرگ است که عروسک‌گردان آن را چون لباسی می‌پوشد و با تکان دادن گردن و سر خود، سرِ بزرگ عروسک را به حرکت درمی‌آورد. دست‌های این عروسک نیز همانند ماروت است.

تاریخچه‌ی عروسک‌ها به‌طور کلی احتمالاً به هزاران سال قبل برمی‌گردد یعنی همان زمانی که بشر فهمید می‌تواند از راه هنر طور دیگری به‌دنیا نگاه کند. عروسک روسی اولین بار به وسیله‌ی یک طراح اهل نروژ به‌نام ton finnanger طراحی و ساخته شد.

ویژگی‌های عروسک:

• این عروسک‌های بامزه، بینی و دهان ندارند و این ویژگی به همراه صورت‌های کاملاً گرد با لپ‌های کمی گل‌انداخته از بقیه‌ی انواع عروسک‌ها متمایزشان می‌کند.

• احتمالاً وقتی شما هم مثل من برای اولین بار یکی از این عروسک‌ها را ببینید، عاشق جزئیاتشان می‌شوید. از کلاه و شال‌گردن‌های کوچولو بگیر تا بند کفش‌های چند رنگ و زیبا.

• ظریف‌دوزی در این عروسک‌ها حرف اول را می‌زند. از دوخت بی‌نظیر لباس‌هایشان گرفته تا اعضای بدن و دست و پا، همگی با دقت زیاد طراحی و دوخته می‌شوند.

• بعد از اینکه حسابی درمورد این عروسک زیبا کنجکاو شدم، عکس‌های بیشتری در نت سرچ کردم و متوجه شدم دست عروسک‌سازان برای خلاقیت‌های ریز و درشت حسابی باز است؛ مثلاً با مدل موهای مختلف، انواع لباس، تغییر در سایز عروسک و… می‌توان شخصیت‌های جدیدی خلق کرد.

• پارچه‌های تریکو، نمدی یا هر پارچه‌ی دیگری که می‌خواهید برای دوخت لباس عروسک استفاده کنید.

• کاموا یا موی عروسک

• گوی یونولیتی

• الیاف برای پر کردن عروسک

• نخ در رنگ‌های دلخواه

• کاغذ الگو

• دکمه

• سوزن

• چسب حرارتی

هدف: یادگیری مهارت و کسب وکار

شرایط ثبت نام: حداقل مهارت متوسط (خیاطی)

جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با شماره‌های زیر تماس حاصل فرمائید:

‌آدرس:	تهران - دهکده المپیک - زیبا دشت بالا - جنب درمانگاه ارم - نبش گلستان چهارم شرقی - پ۳ اندیشه - روبروی فاز یک - پشت پایانه‌‌ی تاکسیرانی فاز سه - روبروی بوستان خیام ملارد - یوسف آباد قوام - بلوار شهید محرمعلی یزدی - کوچه فرهنگ ملارد - صفادشت - خیابان رعنا (روبروی شهرداری صفادشت) میدان جهاددانشگاهی - دانشگاه علمی کاربردی جهاددانشگاهی تهران ۳
‌شماره تلفن:	واحد تهران ۰۲۱۴۴۷۴۵۲۳۴ _ ۰۲۱۴۴۷۴۵۲۴۲ واحد اندیشه ۶۵۵۷۶۹۶۵ - ۶۵۵۷۶۹۶۰ واحد یوسف آباد قوام ۶۵۵۸۶۰۱۱ واحد صفادشت ۶۵۴۳۶۴۱۶

‌‌‌‌‌